آشنایی با ترمز خودرو و لنت ترمز

ترمز خودرو

سیستم ترمز بوستردار ZXAUTO (زاوئو) از ترکیب خلاء و هیدرولیک استفاده می کند که شامل ترمزهای دیسکی جلو و کاسه ای عقب است.
ﺗﺮﻣﺰ دﻳﺴﻜﻲ از ﭘﻴﺴﺘﻮن اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎي و ﻛﻔﺸﻚ هاي ﺧﻨﻚ ﺷﻮﻧﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ . ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ وﺟﻮد ﺗﺮﻣﺰ ﻛﺎﺳﻪ اي در ﻋﻘﺐ و دﻳﺴﻜﻲ در ﺟﻠﻮ، ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮي ﺑﺎ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻧﺠﺎم ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد . ﺗﺮﻣﺰدﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺖ اي ﻋﻘﺐ وﺻﻞ ﺷﺪه . ﭘﺪال ﺗﺮﻣـﺰ خودرو از ﻧـﻮع ﻣﻌﻠـﻖ اﺳـﺖ و داراي ﺑﻮﺳﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
سیستم ترمز به شکل طرح T بوده و به وسیله ABS کنترل می شود. سیستم ترمز دستی از نوع مکانیکی دستی است و اهرم کنترل آن در قسمت چپ ، در عقب اهرم کنترل سرعت متغیر قرار دارد.

ساختار سیستم ترمز بوستر دار

بوستر خلا ء ای :

دو دیافراگمی “8.5 + “8.5 میباشد که تشکیل شده است از بوستر ، پمپ اصلی ترمز ، مخزن روغن ترمز ، تاثیر بوستر تا 6 برابر است که نیروی کمتری برای فشار دادن پدال ترمز مصرف می کند و تاثیر ترمز گیری را افزایش می دهد .
چراغ هشدار وضعیت قرمز :
اگر در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺮﻣﺰ ﻧﺸﺘﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ روﻏﻦ ﺗﺮﻣﺰ در ﭘﻤـﭗ ﺗﺮﻣـﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﭼﺮاغ هﺸﺪار وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺮﻣﺰ خودرو روﺷﻦ می شود تا به راننده یادآوری کند که سیستم ترمز را فورا کنترل کند تا جلوی تصادف گرفته شود.

سیستم ترمز خودرو

پدال ترمز

پدال ترمز مجموعه ای کنترل کننده است که بوسیله آن ترمز خودرو بکار گرفته می شود.

سیستم لوله کشی ترمز :

دارای روغن ترمز بوده و پمپ اصلی ترمز را به پمپ ترمز داخل چرخهای جلو و عقب وصل میکند و قدرت هیدرولیک تولید شده بوسیله پمپ ترمز را به ترمزهای جلو و عقب منتقل می کند.

پمپ فرعی ترمز در داخل چرخ:

پمپ فرعی در مکانی در چرخ های جلو و عقب قرار گرفته است که فشار پمپ ترمز اصلی را که از طریق لوله های ترمز انتقال یافته است را دریافت کرده و به لنت های ترمز وارد میکند تا عمل ترمزگیری انجام بگیرد.
لنت ترمز یا دیسک اصطکاک:
لنت ترمز یک قطعه بسیار مهم برای تولید نیروی اصطکاک ، برای بدست آوردن راندمان ترمزگیری مورد نظر است. کیفیت لنت ترمز به طور مستقیم بر روی شدن و ماندگاری نیروی اصطکاکی تاثیر دارد.

روغن ترمز

توصیه می شود از روغن ترکیبی HZY4 یا (DOT4) که بر مبنای استاندارد 2033-12981 GB است استفاده کنید. هیچ وقت از روغن معدنی یا دیگر روغن ها استفاده نکنید . هیچ وقت از انواع روغن ترمز هایی که با همدیگر ترکیب شده اند استفاده نکنید. وجور گاز یا مایعات دیگر در روغن ترمز سبب کاهش غلظت روغن ترمز می شود. بنابراین وضعیت روغن ترمز باید بصورت دوره ای کنترل شود . در صورت لزوم آن را سریعا تعویض نمایید.

نگهداری و تنظیم سیستم ترمز خودرو

1. ﺑﺎزرﺳﻲ و ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻮﺳﺘﺮ ﺧﻼء ﺑﻪ همراه ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ترمز
اﮔﺮ ﺑﻮﺳﺘﺮ ﻧﺸﺘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﺧﻼء اﻳﺠﺎد نمیﻛﻨﺪ، ﻗﺒﻞ از آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻌﻤﻴـﺮ ﺑﺎﻳـﺪ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد. (توصیه می شود کل بوستر خلاء را تعویض کنید)

ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻮﺳﺘﺮ ﺗﺮﻣﺰ خودرو

اﺣﺘﻴﺎط : اﮔﺮ ﺑﻮﺳﺘﺮ ﻧﺸﺖ دارد و ﻳﺎ ﺧﻼء ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ اﻳﺠﺎد نمیﺷﻮد، ﺗﻌﻤﻴـﺮ ﻗﺒـﻞ از آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد.

(1) آزمایش عملکرد
A . ﺑﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮدن ﻣﻮﺗﻮر، ﭘﺪال ﺗﺮﻣﺰ را ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﻛـﻪ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺧﻼﺻﻲ ﭘﺪال ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ کند ﻳﺎ خیر
B . ﭘﺪال ﺗﺮﻣﺰ را ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ و ﻣﻮﺗﻮر را روﺷﻦ کنید اﮔﺮ ﭘـﺪال ﺧـﻮدش ﻣﻘـﺪاري ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺎدي ﺑﻮدن ﻋﻤﻠﻜﺮد است .

(2) روش ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺪم ﻧﺸﺘﻲ ﺧﻼء بوستر
A . ﻣﻮﺗﻮر را روﺷﻦ ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻌﺪ از 1-2 دﻗﻴﻘﻪ آن را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻪ آراﻣﻲ ﭘـﺪال ﺗﺮﻣـﺰ را ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ . اﮔﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﭘﺪال ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﺑﺎر ﻓﺸـﺎر دادن ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑـﻮد ﻧﺸـﺎﻧﻪ ﺧﻮب ﺑﻮدن آب بندی خلا اﺳﺖ . B . ﭘﺪال ﺗﺮﻣﺰ را در ﺣﺎل روﺷﻦ ﺑﻮدن ﻣﻮﺗﻮر ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ و ﺑﺮاي 30 ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻧﮕﻪ دارید . اﮔﺮ ﭘﺪال ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ آب بندی خلاء عادی است.

اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻓﺸﺎر روﻏﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ترمز

اﮔﺮ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺮﻣﺰ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ ﻳﺎ ﻫﻮا در لوله ﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳـﺪ اﻧﺠـﺎم ﺷﻮد . از رﻳﺨﺘﻦ روغن ﺗﺮﻣﺰ روي رﻧﮓ ﺧﻮدرو ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ و در ﺻﻮرت رﻳﺨﺘﻪ ﺷـﺪن ﺳـﺮﻳﻌﺎً آن را ﭘﺎك ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت رﻧﮓ آن ﻗﺴﻤﺖ را ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد.

(1) ﭘﺮ ﻛﺮدن روﻏﻦ ﺗﺮﻣﺰ ﺑﻪ درون مخزن

ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻮاﮔﻴﺮي در ﺣﺪ ﻧﻴﺎز روﻏﻦ ﺗﺮﻣﺰ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
ﻧﻮع روﻏﻦ ﺗﺮﻣﺰ : روﻏﻦ ﺗﺮﻣﺰ ترکیبی شیمیایی 4HZY (یا 4DOT) مطابق با استاندارد 2003-12981 GB

(2) ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ

اﺣﺘﻴﺎط : اﮔﺮ ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ﺗﻌﻮﻳﺾ و ﻳﺎ ﻣﺨﺰن ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺪ از ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻣـﺰ اﻧﺠﺎم ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ. A. ﻟﻮﻟﻪ روﻏﻦ را از ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻣﺰ ﺟﺪا ﻛﻨﻴﺪ و از ﻇﺮﻓﻲ ﺑﺮاي ﺟﻤـﻊ ﻛـﺮدن روﻏـﻦ ﺗﺮﻣـﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. .
B. ﺑﻪ آراﻣﻲ ﭘﺪال ﺗﺮﻣﺰ را ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ و ﻧﮕﻪ دارید
C. از اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ و ﭘﺪال را رﻫﺎ کنید.
D. اﻗﺪام ﻓﻮق را 3-4 ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻛﻨﻴﺪ.
E. ﻟﻮﻟﻪ روﻏﻦ را دوﺑﺎره ﺑﻪ ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻣﺰ وﺻﻞ کنید.

(3) ﻫﻮاﮔﻴﺮي لوله های ﺗﺮﻣﺰ

A. ﭘﺪال را ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ و ﺳﭙﺲ رﻫﺎ کنید.
B. ﺑﺎ ﭘﺪال ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ را ﺷﻞ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ روﻏﻦ ﺗﺮﻣـﺰ ﺧـﺎرج ﺷـﻮد و ﺳـﭙﺲ اﺗﺼﺎﻻت را ﺳﻔﺖ ﻛﻨﻴﺪ. .
C. اﻗﺪام ﻓﻮق را ﺗﺎ زﻣﺎن ﻋﺪم وﺟﻮد حباب ﻫﺎي ﻫﻮا در روﻏﻦ ﺧﺮوﺟﻲ اداﻣـﻪ دﻫﻴـﺪ . ﺳـﭙﺲ اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ را ﺑﻪ میزان N.m 18+2 سفت ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ .
D. ﻫﻤﻪ پمپ های ﺗﺮﻣﺰ داﺧﻞ چرخ ها را نیز هواگیری ﻛﻨﻴﺪ .
E. مکانیسم تنظیم ترمز را نیز هواگیری نمایید.

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ترمز

1. درپوش
2. صافی
3. مخزن روغن
4. واشر آب بندی
5. پیستون دومی با فنر
6. پیستون اولی با فنر
7. خار هلالی
8. بوش

سیستم ترمز دستی

سیستم ترمز دستی از مکانیسم کمنرل روی کنسول استفاده می کند و بوسیله کابل های ترمز دستی به ترمز چرخ های راست و چپ عقب وصل شده است . سیستم ترمز دستی و ترمز پارک مشترک و یک سیستم هستند که سبب ساده شدن مکانیسم ترمز دستی شده اند تنظیمات ترمز دستی عمدتا در اهرم ترمز دستی انجام میگیرد.

ساختار سیستم ترمز دستی

جلو
1. مجموعه مکانیسم کنترل ترمز دستی
1-1. مجموعه اهرم ترمز دستی
1-2. صفحه نگهدارنده اهرم ترمز دستی
1-3. مجموعه سوئیچ ترمز دستی
1-4. پیچ نگهدارنده سوئیچ ترمز دستی
2. مجموعه واشر تخت ، واشر فنری و پیچ

نکاتی در مورد لنت ترمز

ضخامت لنت ترمز و سلامت دیسک ها
زمانی که پدال ترمز را فشار می‌دهیم فشار روغن ترمز موجود در سیستم باعث می‌شود که لنت‌های ترمز، که روی کلیپر نصب شده‌اند و در دوطرف دیسک ترمز قرار دارند، به دیسک بچسبند و بر اثر اصطکاکی که با دیسک ایجاد می‌کنند سرعت خودرو را کاهش دهند. با گذشت زمان و بر اثر استفاده زیاد، لنت‌ها خورده شده و به مرور از ضخامت آن‌ها کم می‌شود و نهایتا بر قدرت ترمزگیری و عملکرد صحیح آن‌ها تأثیر می‌گذارد. حداقل ضخامت لنت‌ها باید حدود ۵ میلی‌متر باشد و درصورتی که ضخامت آن کمتر شود، زمان تعویض آن فرا رسیده است.

مورد دیگری که از اهمیت زیادی برخوردار است دیسک ترمز است. دیسک‌ها باید هموار، بدون تاب، بدون ترک و بدون لبه باشد. برای هر دیسکی یک حداقل ضخامت وجود دارد که در صورت کمتر شدن ضخامت از حد استاندارد باید تعویض شود.

در تصویر زیر علل صدای ترمز را با هم بررسی میکنیم

نکته: صدای سوت تقریبا شایع ترین صدایی است که از ترمز خودروها شنیده می شود. اگر جنس ترمز خوب است یا به تازگی لنت‌ها را تعویض کرده‌اید پس احتمالا دلیل آن، جا نیفتادن لنت بر روی دیسک است. بهتر است در سرعت ۵۰ کیلومتر چند بار ترمز نرم بزنید و از ترمز گرفتن شدن شدید خودداری کنید. با این‌کار معمولا مشکل به مرور رفع می‌شود.

نکته: اگر صدای ترمز شدید و شبیه صدای خراشیده شدن آهن بود باید در سریع‌ترین زمان لنت تعویض شود تا از آسیب بیشتر به دیسک جلوگیری به‌‌عمل آید. شنیدن این صدا به‌صورت خفیف گویای این موضوع است که لنت در حال تمام شدن است و احتمالا قسمت فلزی لنت به‌صورت جزئی با دیسک تماس پیدا می‌کند. اگر هم دیسک بر اثر سایش لبه‌دار شد، با تراش لبه دیسک صدا قطع می‌شود.

برای رفع صدای ترمز چه باید کرد؟

علت اصلی ایجاد صدا در ترمز خودرو وجود ارتعاش است. در سیستم ترمز دیسکی این ارتعاش می‌تواند بین لنت و دیسک، لنت و کلیپر، کلیپر و متعلقات آن به وجود آید. ولی در سیستم ترمز کاسه‌ای این ارتعاشات غالبا بین کفشک و کاسه ایجاد می‌شود.

برای حذف صداهای ترمز انجام دادن موارد زیر به شما کمک می‌کند:

– هنگام ترمز زدن به دقت گوش کنید که صدا از لنت‌ها به گوش می‌رسد یا خیر. برای اطمینان بیشتر لنت‌ها را از نظر مقدار باقی مانده و شل نبودن بررسی کنید.
– در انتخاب نوع لنت ترمز دقت کنید و از لنت‌های با‌کیفیت استفاده کنید.

– اگر لنت‌ها در جای خود به درستی نصب شده‌اند و از کیفیت آن‌ها نیز مطمئن هستید ولی همچنان صدا می‌دهند یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید این است که لنت‌ها را خارج کنید و پشت آن‌ها Shim نصب کنید. در حقیقت Shimها برای جلوگیری از ارتعاش بین لنت ترمز و کلیپر استفاده می‌شوند.
– تمام اجزای ترمز مانند گیره‌ها، پین‌ها و فنرها که بر اثر فشار و یا دمای بالا و یا کارکرد زیاد کیفیت خود را از دست داده‌اند یا شل شده‌اند باید تعویض شوند.
– سالم بودن کلیپر باید به دقت بررسی شود. تمیز کردن و روغن کاری متعلقات کلیپر به حذف یا کاهش صدا و ارتعاشات کمک می‌کند. در صورت که کلیپر کهنه و فرسوده است تنها راه‌حل تعویض آن است.
– تمام اجزای ترمز خودرو باید از نظر لقی مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز تعویض شود.
– دیسک‌ها را از نظر کثیف بودن یا زنگ‌زدگی بررسی کنید. در صورتی که خودرو برای مدت طولانی بدون استفاده قرار گیرد ممکن است دیسک‌ها زنگ بزنند.
– در بعضی موارد سمباده زدن سطح لنت ترمز و بستن مجدد آن در قطع یا کاهش صدا تأثیر دارد.
– در صورتی که لنت ترمز و دیسک بیش از اندازه شیاردار شده‌اند باید تعویض شوند.
– در هربار تعویض لنت گیره نگهدارنده آن را نیز تعویض کنید.