طی سالهای گذشته محبوبیت ارزهای دیجیتال گسترش زیادی یافته که احتمالا در این بین، کلمه ماينينگ نیز به گوش شما خورده باشد.
ولی درک این مسئله برایمان کمی دشوار بوده که چه راههایی برای ماینینگ ارزهای دیجیتال وجود دارد و برای شروع به چه ابزاری نیازمند است و آیا ماینینگ سودآور هست یا خیر؟
ما سعی کردیم در این مقاله با زبانی ساده ماینینگ و سودآوری و ریسکهای اینکار را به شما معرفی کنیم.
ماينينگ چیست؟
استخراج ارز دیجیتال یا ماينينگ (Mining) چیست؟
استخراج از معادن کاری است که انسانها هزاران سال آن را انجام میدهند. از زمان سکونت اولیه انسانها در آفریقا تا اوج امپراطوری رومیها، و حتی در حال حاضر، استخراج همچنان ادامه دارد و بهترین راه رسیدن به مواد معدنی ارزشمند است.
اما همانطور که به علت دیجیتالی شدن جهانمان در آستانه طلوع یک انقلاب اقتصادی جدید هستیم، دیگر نیازی نیست که برای به دست آوردن طلا و الماس تیشه برداریم و شروع به کندن سنگهای سخت کنیم.
در حال حاضر میتوانیم این کار را به راحتی حرکت دادن دستها و کلیک روی ماوس خود انجام دهیم. میپرسید چگونه؟ با استخراج ارز دیجیتال
نگران نباشید، چون ارزهای دیجیتال از چیزی که فکر میکنید با ارزشترند. محبوبترین و پادشاه بازار ارزهای دیجیتال بیت کوین است. ۱۰ سال پیش بیت کوین ارزش چندانی نداشت اما هماکنون ارزش آن از بسیاری از چیزهایی که میتوانید فکرش را بکنید هم بیشتر است.
اصطلاح «استخراج ارز دیجیتال» کمی گمراهکننده است، چرا که شما صرفا ارزهای دیجیتال را پیدا نمیکنید. بلکه در طی این فرآیند به تامین امنیت شبکه بلاک چین نیز کمک میکنید.
عملکرد بیشتر ارزهای دیجیتال مشابه یک شبکه همتا به همتاست و تراکنشهای این شبکهها بدون نیاز به واسطه ها انجام میشوند. این بدان معناست که ما برای انجام تراکنشها دیگر به نهادهای متمرکز مانند بانکها یا موسسات نیاز نداریم.
با این وجود شاید برای شما این سوال ایجاد شود که امنیت این شبکهها چگونه تامین میشود. در واقع ماینرها یا استخراجکنندگان این وظیفه را به عهده دارند.
تراکنشها در شبکههای ارز دیجیتال میتوانند شامل انتقال سکه بین افراد مختلف، ایجاد قراردادهای هوشمند و انواع مختلف دیگری باشند. تراکنشها پس از اعتبارسنجی توسط مشارکتکنندگان شبکه که نود (node) خوانده میشوند، برای پردازش و ثبت شدن در بلاک چین باید پردازش شوند.
از آنجا که هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد که بتواند فرایند پردازش تمامی تراکنشها را به تنهایی و با ضریب اطمینان بسیار بالا انجام دهد، استخراجکنندگان کامیپوترها و دستگاههای محاسباتی مخصوص خود را در اختیار شبکه قرار میدهند تا به انجام این فرایند کمک کنند.
زمانی که فرایند پردازش یک بلاک داده تمام شده و آن بلاک به اصطلاح استخراج میشود، ماینری که موفق به پردازش بلاک شده پاداشی از شبکه تحت عنوان پاداش بلاک (Block Reward) و همچنین کارمزدهای مربوط به تراکنشهای بلاک را از آن خود میکند.
نحوه کار کردن ارزهای دیجیتالی که شبکه آنها مبتنی بر استخراج است که به اصطلاح به آن اثبات کار میگوییم، ایجاد انگیزه اقتصادی کافی برای ماینرهاست تا بتوانند در فرآیند مورد نظر سهم خود را از تایید تراکنشها دریافت کنند.
هدف اصلی تایید تراکنشهایی است که باید در دفتر کل توزیع شدهای که بلاک چین نام دارد، ثبت شوند. انجام این کار شما را به بخش مهمی از شبکه تبدیل میکند. پاداش ماینرها به صورت سکههای دیجیتال برای کمکی که به شبکه کردهاند و انرژی که دستگاه محاسباتی آنها صرف کرده، در نظر گرفته میشود.
نکته مثبت استخراج کردن این است که تا زمانی که شما سختافزار محاسباتی قدرتمند و متصل به اینترنت داشته باشید، میتوان در هر زمان و مکانی استخراج را انجام داد.
استخراج ارز دیجیتال را میتوان با استخراج طلا مقایسه کرد؛ به این صورت که ارزهای دیجیتال در طراحی قوانین و مقررات شبکه (که پروتکل خوانده میشود) وجود دارند، همانند طلاهایی که در معادن وجود دارند اما هنوز قابل دسترسی نیستند یا که هنوز از دل خاک بیرون کشیده نشدهاند.
استخراجکنندگان ارزهای دیجیتال یا ماینرها کاری انجام میدهند که به وسیله آن میتوانند به ارزهای دیجیتال دست پیدا کنند.
استخراج ارزهای دیجیتال مستلزم حل معادلات پیچیده ریاضی است که تنها سختافزارهای پیشرفته میتوانند آن را انجام دهند. سطح پیچیدگی با حضور استخراجکنندگان بیشتر در طول زمان، افزایش مییابد و به همین خاطر استخراجکردن نیز سختتر میشود؛ درست مانند استخراج طلا که با گذشت زمان سختتر میشود چرا که ذخایر معادن آن کاهش مییابد.
ارز ديجيتال چيست؟
این روزها مدام از ارزهای دیجیتالی صحبت میشود. اما با وجود شهرتی که پیدا کردهاند هنوز هم عده زیادی از افراد دقیقا نمیدانند که منظور از ارز دیجیتال چیست و این ارزها دقیقا چه کاربردی در دنیای امروز دارند.
ارزهای دیجیتالی در حقیقت ارزهایی هستند که با پروتکلهای رمزگذاریشده طراحی میشوند و هدفشان کاهش تقلب و ممانعت از جعل و کلاهبرداری ارزی است.
مهمترین ویژگی ارز دیجیتال در غیرمتمرکز بودن آن است. یعنی هیچ نهاد، سازمان یا دولت خاصی، آن را تحت نظارت و کنترل خود ندارد.
در نتیجه، دیگر خبری از دخالت دولتها در مدیریت و پیشبرد پروژههای موجود در شبکه بلاکچین نیست. شبکه بلاک چین، شبکهای وسیع و گسترده است که ارزهای دیجیتالی در بستر آن تبادل میشوند.
استفاده از انواع ارز دیجیتال برای تراکنشهای مالی مختلف از نقاط گوناگون دنیا مقدور است. برای انجام هرگونه تراکنش با ارز دیجیتالی در بستری گسترده نیاز به کلیدهای عمومی و خصوصی وجود دارد.
این کلیدها، امنیت فعالیت با رمزارزهای دیجیتالی را بالا میبرند. در واقع، عملیات تراکنش با ارزهای دیجیتال به کمک فرایندهای رمزگذاری مسیر تراکنش انجام میشود.
در روشهای قبلی که نسبت به تراکنش با ارزهای دیجیتال و بلاکچین، سنتی محسوب میشوند، مبلغ زیادی به عنوان کارمزد در جابجایی ارزها و معاملات از سوی موسسات مالی واسطه و بانکها دریافت میشود. اما انجام فعالیتهای گوناگون با انواع ارز دیجیتال دیگر چنین مشکلی ندارد. یعنی به ازای مبلغ بسیار اندکی از کارمزد، امکان تراکنشهای مالی وجود دارد.
ارز دیجیتال، یک هافبک تخصصی
این روزها که اوضاع ارزهای دیجیتال مطلوب است و به عنوان پدیدهای نوظهور با کاربردهای فراوان از آنها یاد میشود، نیاز به شناخت و کسب آگاهی دربارهشان بیش از هر زمانی است. بانکها، موسسات مالی، دولتها و سرمایهگذاران زودتر از باقی افراد، متوجه این ارزها شدهاند. اینها علاوه بر اینکه به اهمیت و ظرفیت ارز دیجیتال پی بردهاند، از حضور این بازیگر تازهوارد در بازار کمی احساس ترس و دلنگرانی هم پیدا کردهاند.
همانطور که گفته شد، تبادلات مالی و انجام تراکنشهای مختلف با رمزارزهای دیجیتال بسیار کمهزینهتر از استفاده از روشهای سنتی گذشته است. در نتیجه، بدیهی خواهد بود که موسسات مالی و بانکها کمی احساس خطر کنند.
البته با وجود تمام حرف و حدیثهایی که درباره جانشینی انواع ارز دیجیتال با ارزهای حقیقی مطرح میشود، همچنان، همه چیز درباره این ارزها در حد حدس و گمان است و حتی دولتها، مهندسان، کارشناسان و افراد خبره در دنیای اقتصاد، تجارت و بازارهای مختلف از اطلاعات کافی در این زمینه برخوردار نیستند.
یکی از دلایل عمده این موضوع، تخصصی بودن بیش از حد ساز و کار انواع ارز ها است. در واقع، دانش دولتها، کارشناسان و… بسیار کمتر از آن است که بتوانند این پدیده تازه را به خوبی تحلیل کنند.
داستان تولد ارزهای دیجیتال
عده اندکی از افراد از پیدایش انواع ارز دیجیتال اطلاع دارند. این پدیده، در واقع به عنوان اختراعی در کنار یک اختراع دیگر، پا به دنیای ارزها گذاشت. بیتکوین، معروف ترین ارز دیجیتالی است که خالق آن، فردی ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو است.
هویت این فرد کاملا مشخص نیست و فرضیههایی وجود دارد که شاید این فرد، نامی جعلی برای گروهی از افراد باشد که اقدام به تولید و طراحی نخستین ارز دیجیتال یعنی بیتکوین کردهاند که نخستین و مهمترین پول دیجیتال است و از سایر انواع این ارز بیشتر در معرض قضاوت و تحلیل قرار میگیرد.
به عبارت دقیقتر، در دنیای دیجیتال به بیتکوین توجه زیادی میشود. این ارز، قیمت ارزهای دیگر را تعیین میکند و روی مسیری که ارزهای دیگر دیجیتالی طی میکنند، اثرات فوقالعادهای دارد.
قبل از اینکه ایده طراحی و تولید اسکناسهای دیجیتالی به عرصه ظهور برسد، بیتکوین به عنوان ارزی به بازار عرضه شد که برای معامله و انجام تراکنشهای مختلف با آن، هیچ واسطهای میان دریافتکننده و گیرنده وجود نداشت.
در واقع، ارز دیجیتال بیت کوین در بستری کاملا غیرمتمرکز، امکان معامله میان دو فرد را بدون نیاز به بانکها و موسسات فراهم میکند. در واقع، بیت کوین و شیوه جذاب تراکنش با آن، قبل از اینکه ایده پول دیجیتالی به منصه ظهور برسد، پا به دنیا گذاشت.
ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
همانطور که عنوان شد، بیتکوین و ارزهای دیجیتال دیگر به عنوان اختراعی جانبی در حین کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی به وجود آمدند. این پروژه به دنبال تولید روشی بود که طی آن در بسترهای دیجیتالی، امکان تبادل و تراکنش مالی مقدور شود اما این سیستم، سیستمی متمرکز بود.
درحالیکه بیتکوین و انواع ارز دیجیتال در بستری کاملا غیرمتمرکز قابلاستفاده هستند و این دستاوردی تصادفی است که در طی کار کردن روی تولید پول دیجیتالی به دنیا معرفی شد.
از مزایای سیستم و شبکه غیرمتمرکز میتوان به این موضوع اشاره کرد که تمام تراکنشها در بستر بلاکچین و شبکهای که ارزهای دیجیتال در آن رد و بدل میشوند مانند یک دفتر کل حسابداری بسیار بزرگ است. در این دفتر کل بزرگ، تمام تراکنشهایی که از سوی کاربران صورت میگیرد، کاملا در شبکه ثبت میشود و همه از آن خبر دارند.
در این صورت، امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبتشده در سیستم و دستکاری آنها وجود نخواهد داشت. هر تراکنش جدیدی که قرار است در سیستم به ثبت برسد باید مورد تایید تمام کاربرانی باشد که در شبکه بلاک چین و شبکههای مشابه آن با عنوان گره شناخته میشوند.
ارزهای دیجیتال چگونه تولید و استخراج میشوند؟
انواع ارزهای دیجیتال از طریق استخراج کردن از سوی کارشناسانی تولید میشوند که آنها را با روشهایی پیچیده و رایانههایی مجهز، تولید یا به عبارت بهتر استخراج میکنند.
در مسیر استخراج ارز دیجیتال، چیزی به نام هَش وجود دارد. هَش، در واقع نوعی مکانیزم است که هر بلوک اطلاعاتی در شبکه بلاک چین را به بلوک قبلی خود مرتبط میکند.
استخراجکنندگان ارزهای دیجیتالی با تولید هر بلوک و اضافه کردن آن به بلاکچین، کار خود را پیش میبرند. برای اینکه بتوان، ارزهای دیجیتال را استخراج کرد نیاز به رایانههای پیشرفته وجود دارد. ضمن اینکه این فرایند، برق بسیار زیادی هم مصرف میکند.
مصرف برق زیادی که در حین استخراج ارزهای دیجیتال به کار گرفته میشود، باعث شده تا دلمشغولی بزرگی برای ماینرها یا همان استخراجکنندگان پول دیجیتال به وجود آید. برخی از دولتها هم معتقدند که این حجم از الکتریسیته برای هر کشوری، هزینه زیادی به همراه خواهد داشت.
استخراج ارز با هارد
اثبات ظرفیت (Proof of Capacity) الگوریتمی در بلاک چین برخی از ارزهای دیجیتال است که امکان استفاده از فضای خالی هارد دیسک را برای استخراج ارزهای دیجیتال، فراهم میکند. اکثر ارزهای دیجیتال، امروزه برای تولید بلاک از روش ماینینگ یا همان اثبات کار (Proof of Work) و یا اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده میکنند، اما چند ارز دیجیتال نه چندان شناختهشده هستند که به جای این دو از اثبات ظرفیت استفاده میکنند.
قبل از توضیح مفهوم اثبات ظرفیت، ابتدا بیایید مفهوم «هش کردن» (Hashing) را مرور کنیم.
هش کردن یا هشینگ به فرآیندی گفته میشود که در آن یک عملگر ریاضی به نام «تابع هش» (Hash Function)، دادههای ورودی مانند حروف و اعداد و تصویر و نظایر آنها را به خروجی رمزگذاریشده تبدیل میکند. به تابع هش، «تابع درهمساز» نیز گفته میشود.
به عنوان مثال یک تابع هش میتواند کلمه «سلام» را دریافت کند و به عنوان خروجی این عبارت را تحویل بدهد:
«bda۱fa۴۸۳۴۵۳۳۶۶۱۸۷۴۱fd۲c۴bc۰۲۸۰۹eb۰۹۹c۴۹a۹b۰۲fb۵۰۵۶۴۰۱ab۶d۴dc۳e۶»
به خروجیِ تابع هش، «هش» (Hash) میگویند و به این عمل یعنی استفاده از تابع هش برای ایجاد هش، هش کردن یا «هشینگ» (Hashing) گفته میشود.
اثبات کار یا همان ماینینگ که در ارزهای دیجیتال زیادی مانند بیت کوین از آن استفاده میشود، شباهت زیادی به روش اثبات ظرفیت دارد، با این تفاوت که روش اثبات کار نیاز به تجهیزات تخصصی و گرانقیمتتری دارد. این تخصصی بودن باعث میشود که بعد از پایان کار استخراج کوینهای اثبات کار، پیدا کردن کاربردهای دیگری برای این تجهیزات کار بسیار مشکلی باشد.
علاوه بر این، روش استخراج اثبات کار روش بسیار پر سروصدا و پرمصرفی است و فشار زیادی به دستگاهها وارد میکند. به همین دلیل، باید بهطور دورهای آنها را تعمیر و قطعات خراب یا منسوخشده را با قطعات نو جایگزین کرد.
استخراج ارز با هارد ديسك
در روش اثبات ظرفیت، بهجای تغییر مکرر اعداد در هدر بلاک و استفاده از هش برای پیدا کردن راهحل، هارد دیسک خود را به اصطلاح ثبت (Plot) میکنید. ثبت کردن یا پلاتینگ (Plotting) به عملیات پردازش و ذخیره جوابهای احتمالی معادله بلاکها روی کامپیوتر، حتی پیش از آغاز استخراج گفته میشود. در این روش، پاسخ احتمالی معادله بلاکها روی هارد دیسکهای موجود در شبکه ذخیره میشود و اگر هارد دیسک شما حاوی پاسخ معادله بلاک باشد، برنده (پاداش) آن بلاک خواهید بود. به این ترتیب، هر چقدر هارد دیسک دارای فضای بیشتری باشد، شانس بیشتری برای دریافت پاداش بلاک وجود دارد.
براي مثال فرض کنید هارد دیسک خود را پر از بلیتهای لاتاری کردهاید. اما در هارد دیسک نسبت به ظرفیتی که دارد، فقط تعداد محدودی بلیت جا میشود. پس از اعلام شماره بلیت، بررسی میکنید تا بفهمید چه کسی بیشترین اعداد مشترک با شماره برنده اعلامشده را دارد. اگر شما بیشترین ارقام مشترک را با شماره برنده داشته باشید، پاداشی به شما تعلق خواهد گرفت. البته بهترین قسمت ماجرا این است که بلیتهای شما بعد از اعلام نتیجه باطل نخواهند شد و میتوانید برای هر بلاک جدید دوباره از آنها استفاده کنید.
عملیات اثبات ظرفیت شامل دو بخش است: ثبت یا پلات کردن هارد دیسک و استخراج بلاکها.
کار ثبت یا پلات کردن فایلهای خاص مربوط به شما بسته به ظرفیت هارد دیسکهایتان ممکن است چندین روز یا حتی چندین هفته طول بکشد. پلاتینگ از یک تابع هش بسیار کند به نام شبال (Shabal) استفاده میکند که با تابع هش SHA-۲۵۶ بیت کوین که ماینرها بهسرعت آن را به کار میبرند، متفاوت است. از آنجا که محاسبه هشهای تابع Shabal کار دشواری است، نودهای شبکه آنها را از قبل پردازش کرده و روی یک هارددیسک ذخیره میکنند. این کار همان ثبت کردن یا پلاتینگ هارد دیسک است.
پلاتینگ
زمان ثبت کردن یا ساختن یک فایل پلات، چیزی به نام نانس (Nonce) را میسازید. نانسها با هش مکرر دادههایی مثل شماره شناسایی شما، ساخته میشوند. هر چه فضای ذخیرهسازی بزرگتر باشد، میزان نانسهایی که میتوانید ذخیره کنید هم بیشتر خواهد بود. با هر نانس میتوان نهایتاً ۸۱۹۲ هش ساخت. این هشها به صورت جفتی سازماندهی میشوند و هر جفت، اسکوپ (Scoop) نام دارد. به هر اسکوپ شمارهای از ۰ تا ۴۰۹۵ تعلق میگیرد.
به این ترتیب شما در زمان استخراج، اسکوپی با شماره بین ۰ تا ۴۰۹۵ را محاسبه خواهید کرد. فرض کنید که نتیجه محاسبه شما، یک اسکوپ به شماره ۴۲ باشد. کار را با اسکوپ شماره ۴۲ از نانس ۱ شروع میکنید و از داده آن اسکوپ برای محاسبه یک زمان خاص، به نام «ددلاین» (Deadline) استفاده کرده و سپس این عملیات را برای همه نانسهای موجود در هارد دیسک، تکرار میکنید.
بعد از محاسبه همه ددلاینها، کمترینِ آنها را انتخاب میکنید. ددلاین بیانکننده تعداد ثانیههایی است که باید از زمان تشکیل آخرین بلاک گذشته باشد تا شما بتوانید به تشکیل بلاک بعدی بپردازید. اگر فرددیگری در همین زمان نتوانسته باشد بلاک جدیدی تشکیل دهد، پاداش آن بلاک به شما تعلق میگیرد.
برای مثال اگر ددلاین شما موقع استخراج ۲۵ ثانیه باشد و هیچکس دیگری در این ۲۵ ثانیه نتواند بلاک جدیدی تشکیل دهد، آنوقت شما این شانس را دارید که بلاک را تشکیل داده و پاداش آن را به خودتان اختصاص دهید.
مزایاي استفاده از هارد ديسك
حالا که با جزئیات و مبانی روش اثبات ظرفیت آشنا شدید، وقت آن است که با بعضی مزایاي استفاده از هارد دیسک برای استخراج هم آشنا شوید:
- برای این کار میتوانید از هارد دیسکهای معمولی استفاده کنید و کسی نمیتواند آنطور که درباره بیت کوین رایج است، با خرید ایسیکهای اختصاصی بر شما برتری داشته باشد. البته همچنان میزان حافظه اهمیت دارد.
- مصرف برق در این روش ۳۰ برابر کمتر از استخراج با دستگاههای ایسیک است.
- روش اثبات ظرفیت بسیار غیرمتمرکزتر از اثبات کار است، زیرا در کامپیوتر هر شخص، حداقل یک هارد دیسک نصب شده است. برای این کار حتی میتوان از هارد دیسک تلفنهای همراه اندروید هم استفاده کرد.
- در این روش نیازی ندارید به شکل مداوم سختافزار را بهروزرسانی کنید. هارددیسکهای قدیمی میتوانند دادهها را بهخوبی هارددیسکهای جدید ذخیره کنند.
- میتوانید بعد از پایان استخراج، هارد دیسکهای خود را فرمت کرده و آنها را برای کاربرد اصلیشان به کار ببرید.
استخراج با ارز CHIA
استخراج رمزارز یکی از روشهای توزیع ثروت در میان فعالان پروژههای رمزارزی مبتنی بر الگوریتم اثبات کار محسوب میشود اما مصرف انرژی در فرآیند استخراج رمزارز و همچنین تمرکز قدرت پردازش ماینرها در استخرهای ماینینگ بخشی از نگرانی منتقدان نسبت به پروژههای رمزارزی مبتنی بر الگوریتم اثبات کار را تشکیل میدهد. اگرچه الگوریتم اثبات سهام مصرف انرژی برای فعالیت شبکهی بلاکچینی را کاهش داده است اما تاثیرگذاری ثروتمندان و سپردهگذاران بزرگ و همچنین استخرهای سپردهگذاری همچنان انکارناپذیر است. پروژهی رمزارزی چیا(Chia) بر پایهی الگوریتم پی.او.اس.تی(PoST) از فضای ذخیرهسازی بجای پردازنده استفاده میکند و به همین دلیل به «بیت کوین سبز» شهرت یافته است.
پروژهی رمزارزی چیا(Chia) توسط برام کوهن(Bram Cohen) که ساخت پروتکل بیت تورنت را در کارنامه دارد، توسعه داده شده است. بسیاری از فعالان صنعت رمزارزی چیا را با پروژههای بزرگی همانند بیت کوین و اتریوم مقایسه میکنند. همانند بیت کوین و اتریوم شبکهی چیا توسط زبان برنامهنویسی اختصاصی با نام چیالیسپ(Chialisp) ایجاد شده است.
چیالیسپ بهطور مشابه با زبان برنامه نویسی سولدیتی(Solidity) شبکهی اتریوم نقشآفرینی میکند که امکان ایجاد قراردادهای هوشمند را در این شبکه فرآهم کرده است. چیالیسپ برای ایجاد فناوری برنامههای غیرمتمرکز همانند سکههای رنگی(Colored Coins)، کیفپولهای مولتی سیگنیچر(Multi-signature Wallets) و کیفپولهای قابل بازیابی(Recoverable Wallets) طراحی شده است.
از طرفی تجهیزات لازم برای مشارکت در پروژهی رمزارزی چیا(هارد دیسک ذخیرهسازی) بهطور ساده و ارزانتری نسبت به بیت کوین و اتریوم در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
همچنین چیا بجای استفاده از الگوریتم اثبات کار(PoW)، از الگوریتم اثبات فضای ذخیرهسازی(Proof of Space) و مُدل زمانی(Time model) استفاده میکند که با عنوان اختصاری پی.او.اس.تی(PoST) شناخته میشود. این الگوریتم بهجای اتکا بر پردازشگرهای کامپیوتری برای حل معماهای ریاضی بر فضای ذخیرهسازی اعضاء شبکه متکی است.
اثبات فضا یک روش رمزنگاری است که در آن فضای ذخیرهسازی استفاده نشده در هارددیسک کاربران مورد استفاده قرار میگیرد. برای آنکه بتوان این روش را به صورت یک الگوریتم اجماع مورد استفاده قرار دارد، اثبات فضا به همراه اثبات زمان مورد استفاده قرار میگیرد.
در شبکهی چیا فارمرها وظیفهی ماینرها را بر عهده دارند
شرکت کنندگان در الگوریتم اثبات فضا باید ثابت کنند که فضای ذخیرهسازی استفاده نشده در هارد درایو خودشان را به شبکهی چیا اختصاص دادهاند. شرکتکنندگان در شبکهی چیا با عنوان «فارمر» شناخته میشوند که پلاتها(فضای ذخیرهسازی) خودشان را در رقابت با دیگر فارمرها و برای استخراج بلاکهای شبکه به مشارکت در شبکهی این پروژه اختصاص میدهند.
فارمرها برای دریافت پاداش ایجاد بلاک جدید در شبکهی چیا باید بتوانند فضای کافی را فرآهم کنند. شانس بدستآوردن پاداش به فضای ذخیرهسازی فارمرها در مقایسه با کل فضای ذخیرهسازی شبکه بستگی دارد.
تیم توسعهدهندهی چیا اطمینان دارد که مردم بدون نگرانی از خرید تجهیزاتی که بجز استخراج رمزارز کاربر دیگری ندارند و یا قبض برق بالا به دلیل مصرف انرژی تجهیزات ماینینگ از شبکهی آنها استفاده خواهند کرد.
نگرانی نسبت به تاثیرگذاری ثروتمندان و یا دولتها در شبکههای رمزارزی مبتنی بر الگوریتمهای اثبات کار و اثبات سهام دلیل ایجاد پروژهی رمزارزی چیا کوین را تشکیل میدهد. ادعا میشود که پروژهی رمزارزی چیا تراکنشها را بهطور امنتر و سادهتری نسبت به دیگر شبکههای بلاکچینی پردازش میکند. مکانیسم اجماع شبکهی چیا مشکل متمرکز بودن هشریت در استخرهای ماینینگ مبتنی بر الگوریتم اثبات کار و یا تاثیرگذاری ثروتمندان در الگوریتم اثبات سهام را برطرف میسازد.
شبکهی اصلی پروژهی رمزارزی چیا در مارس ۲۰۲۱ راهاندازی شده بود اما کاربران تا زمان فعال شدن ویژگی ارسال تراکنش در روز سوم می ۲۰۲۱ امکان ارسال تراکنش با استفاده از رمزارز چیا با نماد ایکس.سی.اچ(XCH) را نداشتند.
اصطلاحات، توصیهها و ارزیابی فنی
در شبکهی چیا کوین به فرآیند ایجاد فایلهای پلات، پلاتینگ(Plotting) گفته میشود. در فرآیند پلاتینگ مجموعهای از دادهها حاوی توابع هش حاصل از الگوریتم رمزنگاری ایجاد میشوند و سپس در فرآیند ماینینگ از هشهای ایجاد شده برای مقایسهی برآورده شدن شرایط استخراج بلاک بعدی استفاده میشود. در صورتی که شرایط برآورده شود، در حقیقت بلاک بعدی شبکهی چیا کوین استخراج شده و فارمرها(ماینرهای شبکهی چیا) پاداشی برابر با ۵ XCH دریافت خواهند کرد.
به دلیل ایجاد فایلهای موقت و جانبی در فرآیند پلاتینگ اختصاص فضای اضافی علاوه بر مقدار اختصاص داده شده به هر پلات ضروری است. به عنوان مثال، حجم پلات k۳۲ تقریباً ۱۰۰ گیگابایت است اما برای ایجاد آن در اختیار داشتن فضای موقت ۳۵۶ گیگابایتی ضروری است.
فارمرها برای سرعت بخشیدن به فرآیند پلاتینگ به پردازندهی قدرتمند و حافظههای اس.اس.دیهای سریع نیاز دارند، در غیر این صورت این فرآیند ممکن است چند روز طول بکشد. اما حتی با تجهیزات کاملاً قدرتمند امروزی نیز ایجاد ۱۰۰ گیگابایت فایل برای فارمینگ چیا تقریباً به ۱۰ ساعت زمان نیاز دارد.
از آنجایی که در طول فرآیند پلاتینگ هشهای ایجاد شده بهطور پیوسته از روی هارددیسک خوانده میشوند، سرعت خواندن اطلاعات از روی هارددیسک نیز اهمیت دارد و در نتیجه درایوهای اس.اس.دی(SSD) نسبت به هارددیسکهای اچ.دی.دی(HDD) از برتری نسبی برخوردار هستند. با این وجود، در فرآیند استخراج چیا کوین هزینهی هارددیسک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و استفاده از ویژگی رید(اتصال موازی هارددیسکها برای افزایش سرعت) بجای حافظههای گرانقیمتتر اس.اس.دی زمان بازگشت سرمایهی اولیه را برای فارمرها کوتاهتر خواهد کرد. همچنین برای سرعت بخشیدن به فرآیند پلاتینگ توصیه میشود که برای ایجاد فایلهای موقت از حافظهی اس.اس.دی و برای نگهداری از پلاتهای ایجاد شده از دیسک سخت استفاده شود.
توجه داشته باشید که گزینهی خاموش شدن کامپیوتر بعد از مدت زمان مشخص را غیرفعال کنید تا عملیات فارمینگ متوقف نشود.
بهطور کلی استخراج چیا از دو مرحلهی متفاوت «ایجاد پلات یا پلاتینگ» و «فارمینگ» تشکیل میشود. در مرحلهی ایجاد پلات در حقیقت فضای هارد دیسک پُر میشود و سپس فضای هارد درایوی که در مرحلهی ایجاد پلات پُر شده برای استخراج رمزارز چیا مورد استفاده قرار میگیرد.
سختافزار و منابع مورد نیاز برای استخراج چیا
برخلاف رمزارزهای بزرگی همانند بیت کوین، اتریوم و دیگر رمزارزهای مبتنی بر الگوریتم اثبات کار که به دلیل رقابت گسترده در میان ماینرها استخراج آنها با استفاده از پردازندههای معمولی غیراقتصادی و بیفایده است، استخراج رمزارز چیا با استفاده از منابع سختافزاری موجود در کامپیوترهای عادی نیز امکانپذیر است. با این وجود، علاقهمندان باید فضای ذخیرهسازی کافی برای ایجاد ونگهداری از پلاتها را در اختیار داشته باشند.
با این وجود، سرعت تجهیزات ذخیرهسازی(هارد دیسک و اس.اس.دی) و قدرت پردازنده نقش مهمی در مدت زمان مورد نیاز برای ایجاد پلاتها دارد. بعلاوه فضای ذخیرهسازی بیشتر به معنای ایجاد تعداد پلاتهای بیشتر و افزایش درآمد فارمرها است.
پیش از آغاز فارمینگ چیا باید توجه داشته باشید که تجهیزات ذخیرهسازی عادی برای فرآیند ایجاد پلاتها و خواندن و نوشتن مداوم اطلاعات ساخته نشدهاند. به همین دلیل برخی از شرکتهای تولید کنندهی این تجهیزات اعلام کردهاند که فارمینگ چیا گارانتی این تجهیزات را باطل میکند.
مناسبترین گزینه برای استخراج چیا
استفاده از اس.اس.دیهای گران قیمت صنعتی(همانند اس.اس.دیهای U.۲) که برای استفادهی مداوم طراحی شدهاند، سرعت ایجاد پلاتهای جدید را افزایش و احتمال خرابی را کاهش میدهد اما از طرف دیگر زمان بازگشت سرمایهی اولیه و همچنین ریسک بازگشت سرمایه به دلیل امکان وقوع اتفاقاتی همانند هجوم شدید فارمرها و افزایش شدید ظرفیت شبکهی چیا کوین افزایش مییابد.
از طرف دیگر ساخت سیستم استخراج چیا با استفاده از هارددیسکهای معمولی زمان بازگشت سرمایه را کاهش میدهد. به همین دلیل توصیه میشود که برای فضای ذخیرهسازی موقت از درایور اس.اس.دس سریع و برای ذخیرهسازی نهایی پلاتها از دیسکهای سخت با ظرفیت بالا استفاده شود.
استفاده از دیسکهای سخت پُرظرفیت مصرف انرژی و تعمیر و نگهداری سیستم فارمینگ را کاهش میدهد به عنوان مثال استفاده از یک هارددیسک ۱۰ ترابایتی به مراتب مصرف کمتری نسبت به پنج هارددیسک ۲ ترابایتی دارد. همچنین نصب یک هارد دیسک نسبت به نصب پنج هارددیسک به مراتب سادهتر خواهد بود.
برای ذخیرهسازی نهایی پلاتها امکان استفاده از هارددیسکهای اکسترنال(هارددیسکهای خارجی)، سیستمهای ذخیرهسازی تحت شبکه(NAS) و … نیز وجود دارد.
همچنین هارددیسکها در زمان استفاده گرما تولید میکنند و به همین دلیل باید سیستم فارمینگ چیا کوین از تهویهی مناسبی نیز برخوردار باشد.
هارد مورد نیاز استخراج چیا
برای استخراج ارز چیا شما نیاز به دو دسته هارد دارید. دسته اول هارد SSD یا هارد NVME که وظیفه ساخت پلات چیا را دارد و دسته دوم هارد HDD که وظیفه ذخیره سازی پلات های چیا را دارد.
همانطور که اشاره کردیم برای استخراج رمز ارز چیا، به هر میزان که پلاتهای بیشتری را ایجاد کنید، میتوانید رمز ارز چیای بیشتری استخراج کنید. از این رو، استفاده از هارد SSD از نوع NVME ، گزینه بسیار مناسبی است. چرا که SSDها، برای استفاده مداوم و مستمر طراحی شدهاند. از این رو سرعت ایجاد پلاتهای جدید را افزایش میدهند و احتمال خرابی را نیز به میزان قابلتوجهی کاهش میدهند. از طرف دیگر نیز، استفاده از هارددیسک های معمولی، زمان بازگشت سرمایه را کاهش میدهند. به همین دلیل برای درآمد بیشتر در زمان کوتاه ما توصیه میکنیم که برای ساخت پلات از SSDهای سریع با ظرفیت حداقل 1ترابایت و برای ذخیره سازی پلاتها، از هارد دیسکهای معمولی HDD با ظرفیت حداقل 6ترابایت و بالاتر استفاده کنید.
نگاهی به آينده
حوزه ارز دیجیتال سرشار از پتانسیل اتفاقهای خوب است. نه تنها آنها تراکنشهای مالی را آسانتر میکنند، بلکه باعث میشوند که این تراکنشها شفافتر شده و برای همگان در دسترس باشند.
ارزهای دیجیتال درحال حاضر بیشتر از چیزی که ما انتظارش را داریم در حال شکل دادن به دنیای ما هستند. فقط مساله زمان است، اینکه چه زمانی این امر به جریان اصلی تبدیل خواهد شد.
زمانی که این اتفاق بیفتد، ما باید در یک دنیای بهتری که بر پایه یک مدل اقتصادی پایدارتری برقرار است، زندگی کنیم.
ماينينگ در ايران
با توجه به مجموع موارد گفته شده فوق، ماینینگ در ایران بهصورت یک صنعت شناخته شده و میتوان مجوزهای لازم را از طریق مراجع ذیصلاح کسب نمود. از طرف دیگر پایین بودن هزینه های نگهداری و انرژی نسبت به سایر کشورها یک مزیت بسیار مهم برای کشورمان بهشمار میآیند؛ که میتواند منجر به ارزآوری برای کشور نیز گردد.
با توجه به شرایط اقتصادی امروز کشور و همچنین در نظر گرفتن تحریمها، امیدواریم که با حمایتهای بیشتر دولتی و خصوصی از ماینرها، این صنعت مهم در داخل کشور بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
به یاد داشته باشید انتخاب کوین و فصل ماينينگ و چگونگی راه اندازی و نحوه نگهداری و… همگی اینها یک امر تخصصی هستند که علاوه بر سرمایه، به دانش و تجربه کافی در این زمینه نیز نیازمند است. پس اگر سرمایه لازم برای اینکار را دارید بیگدار به آب نزنید و قبل ازهرگونه تصمیمگیری، با افرادی که این صنعت را به خوبی میشناسند مشورت کنید.