مایکروسافت برای ساخت Surface Book چه مسیری را پیموده است؟

مایکروسافت را همه ما می‌شناسیم. کمپانی عظیمی که سیستم‌عامل بسیاری از سیستم‌های کامپیوتری روزمره ما بوده و هر روز از نرم‌افزار‌های ساخت این کمپانی برای انجام امور مختلف بهره می‌بریم و ذهن و نحوه کاربرد ما از کامپیوتر به تجربه کاربری نرم‌افزارهای این کمپانی گره خورده است. با وجود تمامی ایراداتی که می‌توان به نرم‌افزار‌های این کمپانی گرفت، باید اعتراف کرد که مایکروسافت استاد ساخت نرم‌افزار‌های اداری و مرتبط با بهره‌وری است (مجموعه Office یک نمونه ساده و البته پیچیده و کامل از نمونه نرم‌افزارهای این کمپانی است). اما در کنار نرم افزار، مایکروسافت در ارائه سیستم‌های کامپیوتری نیز دست داشته است. سری تبلت‌های سرفیس بعد از چند نسل توانسته‌اند به شکوفایی رسیده و مقبولیت لازم در بازار را پیدا کنند. حالا مایکروسافت به این نتیجه رسیده که باید یک لپ‌تاپ نیز به بازار عرضه کند! تصمیمی که می توان گفت دیر اتخاذ شده اما قطعا در آینده و نحوه حضور این کمپانی در بازار موثر خواهد بود. محصول جدید Surface Book نام دارد و مایکروسافت معتقد است با این محصول، لپ‌تاپ را از نو اختراع کرده است! این محصول را حتی اگر اختراع دوباره لپ‌تاپ ندانیم، باید باز توجه ویژه‌ای به آن داشت. زیرا مایکروسافت مجموعه‌ای از دانش چندین ساله و تجربیات اخیر در بازار را کنار هم قرار داده تا بتواند چنین محصول ویژه‌ای را به بازار عرضه کند. در این مقاله بیش از آنکه به سخت‌افزار و مشخصات فنی بپردازیم، به پروسه‌ای که مایکروسافت برای طراحی این محصول طی کرده است خواهیم پرداخت تا ببینیم این محصول به چه نحوی می‌خواهد بازار اکنون و آینده را متحول کند.

کمی سخت‌افزار

لپ‌تاپ Surface Book در رده محصولات باریک اندام قرار دارد اما در عین حال از سخت‌افزاری قدرتمند بهره می‌برد. پردازنده دستگاه از سری محصولات Core i5 یا Core i7 اینتل بوده و در برخی مدل‌ها می‌تواند به یک کارت گرافیک NVIDIA نیز مجهز باشد. مقدار حافظه RAM بین ۸ تا ۱۶ گیگابایت بر حسب مدل متغیر است و فضای ذخیره‌سازی نیز از نوع SSD و از ظرفیت ۱۲۸ گیگابایت تا یک ترابایت در دسترس است. وزن کل این مجموعه تنها یک‌و‌نیم کیلوگرم است که این وزن کم به لطف استفاده از بدنه منیزیم میسر شده است. صفحه‌نمایش این دستگاه در اندازه 13.5 اینچ بوده و دارای دقت تصویر ۲۰۰۰x۳۰۰۰ پیکسل است. این صفحه‌نمایش دارای پانل IPS و قابلیت لمسی است و در ضمن از قلم تازه مایکروسافت برای انجام امور مختلف با دقتی بالاتر و نزدیک به واقعیت بهره می‌برد. از بابت پورت‌ها، این محصول محدودیت‌هایی دارد. برای مثال تنها دو پورت USB 3.0 در دسترس بوده و خروجی تصویر تنها به یک خروجی mini DisplayPort محدود می‌شود. همچنین یک کارتخوان کارت حافظه SD نیز برای سرفیس بوک در نظر گرفته شده است. اتصال شارژر این لپ‌تاپ نیز طراحی همچون سری تبلت‌های سرفیس دارد. مایکروسافت قیمت پایه ۱۴۹۹ دلار را برای مدل مجهز به پردازنده Core i5، هشت گیگابایت حافظه RAM و فضای ذخیره‌سازی ۱۲۸ گیگابایت در کنار قلم مخصوص در نظر گرفته است.

قصه از کجا شروع شد؟

داستان طراحی Surface Book به بیش از دو سال قبل باز می‌گردد. زمانی که مایکروسافت به دنبال ساخت یک لپ‌تاپ برتر است و ذهن طراحان و مهندسان این کمپانی را حسابی به خود مشغول کرده است. لپ‌تاپی که قرار است نام سرفیس را یدک بکشد اما در عین حال محصولی کاملا متفاوت و خاص باشد، سبک و باریک بودن، لمسی بودن، عمر باتری مناسب و قدرت پردازش برای کاربرد‌های امروزی هر یک ویژگی‌هایی عالی هستند اما در نهایت نمی‌توانند منجر به ساخت محصولی برتر شود. سری سرفیس تا پیش از ارائه لپ‌تاپ برتر توانسته ترکیبی عالی از یک لپ‌تاپ و تبلت را به خریداران ارائه کرده و امکانات عالی برای انجام امور مختلف را در اختیارشان بگذارد. حالا لپ‌تاپ مایکروسافت هم باید بتواند به نحوی برتر بودن خود را به اثبات برساند. Panos Panay با سن ۴۳ سال مدیریت بخش سخت‌افزاری مایکروسافت را برعهده دارد

این یعنی تمامی محصولات سخت‌افزاری از صفحه‌کلید و ماوس گرفته تا کنسول بازی XBOX و لوازم مربوط به آن همگی تحت نظر او تولید می‌شوند و حالا او نظارت مستقیم بر پروژه لپ‌تاپ برتر مایکروسافت نیز دارد. به گفته او، مایکروسافت با ارائه سری سرفیس قصد داشته تا دسته‌بندی محصولات در دنیای کامپیوتر‌ها را دستخوش تغییر کند. به گفته او، برای رسیدن به این هدف، مایکروسافت تصمیم گرفته تا لپ‌تاپ را از نو اختراع کند! آنها برای رسیدن به این هدف دو سال زمان صرف کرده و پس از انجام طراحی‌ها و ساخت انواع نمونه‌های آزمایشی، در نهایت محصول نهایی به عنوان سرفیس بوک (Surface Book) را به بازار ارائه کردند. سرفیس بوک به طور کل نتیجه تجربیات مایکروسافت در ساخت سری‌های سرفیس و همچین بلعیده شدن زحمات مایکروسافت در زمینه طراحی و توجه به نکات ریز توسط اپل و فروش بالای مک‌بوک‌های این کمپانی است! در واقع مایکروسافت درس‌های سختی از اپل یاد گرفته و در نهایت با یافتن برخی نقاط خاص در بازار، روی آن موارد تمرکز کرده و محصول آینده را بر این اساس تولید کرده است.

چرا لپ‌تاپ؟

تا کنون همه ما مایکروسافت را به عنوان یک کمپانی بزرگ نرم‌افزاری شناخته‌ایم که نهایت سخت‌افزار تولید شده توسط آنها به ابزار‌های جانبی کامپیوتر یا کنسول بازی ختم شده و تا کنون دستی در تولید یک کامپیوتر کامل نداشته است اما در دهه گذشته اوضاع فرق کرده و مسیر محصولات کامپیوتری به سوی مجتمع شدن پیش می‌رود. مجتمع شدن به این معنی که کاربران امروزی حالا به دنبال ابزاری هستند که بتواند با نرم‌افزارهای مورد نظر آنها به خوبی کار کرده و نیازشان را به سرعت و با بیشتری میزان مطابقت و انعطاف‌پذیری برطرف سازد. اپل زودتر بها ین مساله پی‌برده و سخت‌افزاری هماهنگ با نرم‌افزار ساخت خودش را به مشتریانش ارائه کرد تا بتوانند به شکلی مناسب نیازهای خود را مرتفع سازند. به‌این ترتیب اپل توانست به جایگاهی برسد که بالاتر از مایکروسافت به‌شمار می‌آمد. در سال ۲۰۱۲ و با عرضه ویندوز ۸ مایکروسافت قول طراحی نسل جدیدی از کامپیوترها را داد. تیم طراحی حتی به فروشگاه‌های مایکروسافت می‌رفت تا ببیند هر مشتری چه چیزی نیاز دارد. برخی داشتن یک تبلت برایشان کافی بود و برخی دیگر باید حتما به سراغ یک لپ‌تاپ می‌رفتند. به همین خاطر تیم طراحی به این نتیجه رسید که با ساختن یک محصول هیبرید (ترکیبی از تبلت و لپ‌تاپ) فرصت برای پول پارو کردن مهیا خواهد بود! در نهایت نسخه اول سرفیس به بازار آمد و با استقبالی نا‌امید‌کننده مواجه گشت! با این حال Panay و تیم مایکروسافت نا امید نشد و سال ۲۰۱۴ نسخه سوم سرفیس پرو با شعار “تبلتی که جایگزین لپ‌تاپ شما می‌شود” وارد بازار شد. این‌بار محصول جدید در برابر مک‌بوک ایر اپل قرار گرفت و فروش و میزان رضایت از آن در مقایسه با نسل‌های پیشین رشدی صعودی در پیش گرفت. محصول جدید توانسته بود به خوبی در برابر مک بوک ایر قد علم کند. اما برای مقابله با مک بوک ایر چه چاره‌ای باید اندیشید؟ Panay در این مدت با افراد زیادی درباره کامپیوتر و اینکه از چه بخشی از کامپیوتر خود لذت برده و بیشتری استفاده از آن را دارند صحبت کرده و نکات مختلی را یادداشت کرده است. او به نکته‌ای جالب اشاره می‌کند و آن، سوال اکثر مصاحبه‌شوندگان از مایکروسافت بوده که این کمپانی کی قصد دارد یک لپ‌تاپ به بازار عرضه کند؟ در نهایت تیم طراحی به این نتیجه رسید که محصول جدید آنها باید کاملا کاربردی و انعطاف‌پذیر بوده و در عین حال حسی تازه داشته باشد. در عین حال، این محصول باید بتواند کارآیی بالایی نیز به نمایش بگذارد. Panay می‌گوید آنها قصد تولید محصولی داشته‌اند که هر کسی آن را دید بگوید این همان چیزی است که من می‌خواهم!ایده اولیه تیم سازنده یک کتاب است و به همین خاطر دستگاه جدید Surface Book نام می‌گیرد. چیزی که طرحی آشنا برای هر کسی به‌شمار می‌آید و قرار است استفاده از آن نیز ساده باشد. مجله یا دفتر یادداشت تا شده نیز از این قسمت نشات گرفته که در نهایت می‌بینیم طرح نهایی Surface Book از آن برداشت شده است. علاوه بر این، لپ‌تاپ جدید باید یک ویژگی منحصر‌به‌فرد نیز داشته باشد و آن، امکان جدا کردن صفحه‌نمایش است.

محصولی ترکیبی

محصول جدید قرار است یک لپ‌تاپ باشد اما خاصیت تبلت بودن آن نیز اهمیت خاص خود را دارد. این دستگاه باید بتواند همچون یک گیره کاغذ در موقعیت‌ها و شغل‌های مختلف به کار آید و به همین خاطر، طراحی آن نباید به نحوی باشد که محدودیت و دردسر خاصی ایجاد کند. در واقع لپ‌تاپ Surface Book را می‌تواند یک تبلت سرفیس پرو برعکس در نظر گرفت. سرفیس پرو یک تبلت است که می‌تواند در نقش یک لپ‌تاپ نیز ظاهر شود  در مقابل Surface Book لپ‌تاپی با ویژگی‌های تبلت است. چالش تیم طراحی که به ارائه شاهکار مایکروسافت ختم شده نیز از همین جا شروع می‌شود. اگر دستگاه بخواهد قدرت پردازش بالا در کنار قابلیت لمسی و قلم داشته باشد، وزن آن افزایش پیدا می‌کند. برای اینکه این تبلت روی پایه لپ‌تاپی خود ثابت باقی بماند باید وزن پایه به حدی باشد که تبلت را سر جای خود نگه دارد اما این فرمول در نهایت به ساخت لپ‌تاپی سنگین منجر خواهد شد که کسی آن را دوست نخواهد داشت. راه حل این مشکل در لولای خاص طراحی شده برای این دستگاه است. بدنه دستگاه از آلیاژ منیزیم ساخته شده که وزنی بسیار کمتر از آلومینیوم دارد اما لولای دستگاه از جنس آلومینیوم است و با داشتن سطحی نسبتا زیاد، توانسته توازن لازم برای نگه‌داشتن صفحه‌نمایش در جای خود را ایجاد کرده و در عین حال در چند صد گرم وزن دستگاه صرفه‌جویی کند. این لولا از چهار نوار آلومینیومی ساخته شده است که به شکلی جالب در محل قرار‌گیری خود حرکت کرده و صفحه‌نمایش را نیز در محل خود نگه می‌دارد. این لولا و پایه به نحوی طراحی شده که فضایی خالی بین صفحه‌نمایش و صفحه کلید ایجاد می‌کند

مایکروسافت از این حالت به عنوان Clipboard یاد کرده و در ضمن کاربر این امکان را دارد تا صفحه‌نمایش را از جهت دیگر روی پایه نصب کرده و بدون آنکه عمر باتری تمام شود، همچنان با دستگاه به شکلی عادی کار کند

ارتباط بین پایه و صفحه‌نمایش از طریق سه زبانه برقرار می شود که وظیفه انتقال توان و اطلاعات را برعهده دارد. این اطلاعات علاوه بر اطلاعات مربوط به ورودی‌ها، شامل انتقال اطلاعات کارت گرافیک نیز می‌شود. در واقع کارت گرافیک مجتمع دستگاه در کنار پردازنده درون صفحه‌نمایش قرار داشته و کارت گرافیک ثانویه (محصول کمپانی NVIDIA) در پایه قرار دارد.مایکروسافت معتقد است سرفیس بوک اولین دستگاهی است که از دو کارت گرافیک مجزا، یکی در صفحه‌نمایش و دیگری در پایه بهره برده است. تیم نرم‌افزاری مایکروسافت نیز در همکاری تنگاتنگ با طراحان سرفیس بوک تمامی تلاش خود را به خرج داده تا نتیجه نهایی انجام این کار بدون هر گونه مشکلی باشد. از آنجا که صفحه‌نمایش به صورت مجزا و در حالت تبلت نیز قابل استفاده است، باتری نیز به دو بخش تقسیم شده است. باتری تعبیه شده در صفحه‌نمایش حداکثر ۴ ساعت عمر باتری و باتری نصب شده درون پایه نیز 8 ساعت عمر باتری فراهم می‌کند (در مجموع عمر باتری اعلام شده برای این دستگاه حدود ۱۲ ساعت است). در کنار این مساله، سادگی جدا کردن صفحه‌نمایش از بدنه نیز مورد دیگری بوده که تیم سازنده زحمت زیادی در ساخت آن کشیده است. در نهایت آنها به این نتیجه رسیدند که یک دکمه در گوشه بالا سمت راست صفحه‌کلید می‌تواند ساده‌ترین مسیر ممکن برای جدا کردن صفحه‌نمایش باشد. این کلید باید حدود یک ثانیه نگه‌داشته شود تا قفل نگهدارنده صفحه‌نمایش آزاد شود. به‌این ترتیب صفحه‌نمایش تنها زمانی که شما نیاز دارید از جای خود جدا خواهد شد و این کار به صورت تصادفی رخ نخواهد داد اما در پس پرده جدا شدن صفحه‌نمایش از بدنه یک اتفاق جالب رخ می‌دهد و آن، استفاده از آلیاژی خاص برای آزاد کردن قفل نگهدارنده است. این فقل به یک سیم از آلیاژی خاص به نام Nitinol متصل است که همچون ماهیچه عمل کرده و با عبور جریان برق تغییر فرم داده و قفل را آزاد می‌کند

صدای کلیک شنیده شده پس از آزاد شدن قفل‌ها نیز تنها یک صدای مجازی بوده و در عمل انجام این کار و حرکت قطعات مربوط به قفل نگهدارنده صدایی تولید نمی‌کند!

واکنش مشتریان

لپ‌تاپ Surface Book یک محصول کاملا خاص است و قطعا هر کسی که خبر عرضه آن به بازار را شنیده است علاقه‌مند خواهد بود تا از نزدیک آن را لمس کرده و تجربه کار با آن از نزدیک را داشته باشد. ما نیز فرصت کار با این محصول از نزدیک را داشته‌ایم و در کل باید بگوییم سرفیس بوک کاملا رضایتبخش است. بدنه آلیاژ منیزیم و سطح مات دستگاه حسی بسیار خوب از یک محصول با کیفیت ایجاد کرده و صفحه‌نمایش با دقت عالی و حساسیت بالا کاملا کاربر را در خود غرق خواهد کرد! نحوه جدا کرده صفحه‌نمایش از بدنه نسبتا آسان است، اما ممکن است برخی نیاز به نگه‌داشتن کلید برای انجام این کار را چندان نپسندند. همچنین باید دقت داشته باشید که پس از جدا کردن صفحه‌نمایش، پین‌های متصل‌کننده صفحه‌نمایش و پایه آسیب نبینند (البته این پین‌ها آنقدر هم ضعیف نیستند که در مدت زمانی کوتاه خراب شده یا از کار بیفتند). رسانه های مختلف اغلب نظری مثبت درباره این محصول داشته و عمده ایراداتی که به آن وارد داشته‌اند به فضای خالی بین صفحه‌نمایش و صفحه‌کلید، افزایش قیمت در مدل‌هایی با سخت‌افزار قدرتمند‌تر و اندکی ایرادات جزیی مربوط می‌شود. قلم دقیق و با کیفیت نیز ویژگی مثبت دیگر این محصول است که رسانه‌ها به آن اشاره داشته‌اند.

نتیجه‌گیری

طراحان مایکروسافت معتقدند سرفیس بوک نسل اول یک محصول تازه نیست. این لپ‌تاپ حاصل تجربه و بررسی پنج ساله بازار و دنیای دیجیتال توسط مایکروسافت است که طی مدت دو سال باعث به نتیجه رسیدن سرفیس بوک شده است. ساخت صفحات لمسی، قلم کاربردی، صفحه‌کلید و Touchpad در ابزارهای مختلف همگی تجربیاتی گرانبها برای مایکروسافت بوده‌اند که عصاره آن در سرفیس بوک قابل مشاهده است. سری تبلت‌های سرفیس حرکتی صحیح از سوی مایکروسافت بوده است، زیرا حالا می‌بینیم که رقبایش (اپل و گوگل) هر یک تبلتی بزرگ با قدرت بالا برای افزایش بهره‌وری کاربران و به سبک تبلت‌های سرفیس طراحی و بازار عرضه کرده‌اند. قطعا سرفیس بوک یک محصول بی‌نقص و بدون ایراد نیست و هنوز هم می‌توان ایراداتی به طراحی این محصول و نحوه کاربرد آن وارد داشت. اما به خوبی می‌توان دید که مایکروسافت تلاش بسیاری به خرج داده تا این لپ‌تاپ برتر بتواند به بهترین شکل ممکن نیازهای کاربر امروزی را در مقاطع مختلف بر طرف کرده و پروسه کاری ما را بهبود بخشد. البته سرفیس بوک قرار است با رقیب مهمی به نام مک‌بوک پرو به رقابت بپردازد. محصولی با بدنه فلزی، صفحه‌نمایش عالی، وزن و عمر باتری مناسب کاربران زیادی را به خود جلب کرده است. حالا سرفیس بوک با داشتن بدنه‌ای از جنس آلیاژ منیزیم و قیمتی نزدیک به مک‌بوک پرو ۱۳ اینچی، امکان تبلت شدن را نیز در اختیار کاربر قرار می‌دهد!